گیتار
در سرتاسر جهان سازهای زیادی وجود دارد که هریک از آنها، ویژگی های منحصر به فردی دارند و با توجه به رنگ و جنس صدایشان، مخاطبان را شیفته ی خود میکنند. یکی از مشهورترین سازهای جهان که امروزه میتوان گفت پرطرفدارترین ساز جهان نیز میباشد، ساز زهی ” گیتار ” است. این ساز در حال حاضر در تمامی کشورهای جهان در حال تولید و استفاده است امّا بیشترین محبوبیت را در کشور اسپانیا دارد که زادگاه ساز گیتار نیز در همین کشور میباشد.
ساز گیتار انواع مختلفی دارد و به شکل و شمایل مختلف تولید و همچنین در صداها و سبک های گوناگون استفاده میگردد. در این مقاله قصد داریم بیشتر با این ساز آشنا شویم و با تاریخچه، ساختار، روش نواختن، نحوه نگهداری، نوازندگان مشهور و برندهای محبوب این ساز زهی به طور کامل و جامع شناخت پیدا کنیم؛ با نوانُت همراه باشید…
همچنین بخوانید:
آمپلی فایر چیست؟ معرفی انواع آمپلی فایر گیتار
تاریخچه گیتار
روایت های متفاوتی درباره ی ابداع این ساز وجود دارد؛ برخی معتقدند ریشه ی این ساز به رم باستان بازمیگردد و برخی نیز بر این باورند که این ساز از تار ایرانی برگرفته شده است و وجود پسوند ” تار ” در انتهای نام این ساز نیز به همین دلیل است. امّا تا جایی که اطلاعات در دسترس است، برای اولین بار در کشور اسپانیا و توسط یک موزیسین عراقی به نام ” ابوالحسن زِریاب ” که در آن زمان در شهری به نام آندلس زندگی میکرد، به جهان موسیقی معرفی شد.
در زمان ابداع گیتار، طبعاً شکل و شمایل متفاوت تری نسبت به گیتار امروزی داشت و به مرور زمان توسط موزیسین ها و تولیدکنندگان، این ساز دچار تغییراتی شد، مدل های مختلفی از آن ساخته و تبدیل به سازی شد که امروزه در جهان استفاده میشود. گفتنی است که در گذشته به این ساز ” کیتارا ” و ” فیتارا ” میگفتند که به مرور زمان نام آن تغییر کرد و به گیتار تبدیل شد.
ساختار گیتار
در ابتدا نیاز است بدانید که ساز گیتار انواع گوناگونی دارد ولی از نظر نوع صدادهی به دو دسته ی آکوستیک و الکتریک تقسیم بندی میشوند. گیتارهای آکوستیک از خودشان صدا منتشر میکنند ولی در گیتارهای الکتریک، صدا از اسپیکر پخش میشود. در این مقاله تنها در مورد گیتار آکوستیک صحبت خواهیم کرد.
این ساز تقریباً ساختار ساده ای دارد و نسبت به سازهای پیچیده ای مانند تار و چنگ، از ساختمان ساده تری برخوردار میباشد. اجزای تشکیل دهنده ی این ساز عبارتند از ” سردسته، گوشی ها، شیطانک، دسته، صفحه انگشت گذاری یا همان فِرِت، سیم ها، بدنه، محافظ صفحه، خَرَک و پین خَرَک “
لازم به ذکر است که ساز گیتار آکوستیک از نظر سبک نوازندگی به سه دسته ی کلاسیک، فلامنکو و پاپ تقسیم بندی میشود که در حال حاضر رایج ترین آنها ” گیتار کلاسیک ” میباشد.
همچنین بخوانید:
آشنایی و کاربرد پیک یا همان مضراب گیتار
نواختن گیتار
روش در دست گرفتن ساز گیتار به دو شکل است. شکل اول که روش مرسوم تری نیز میباشد به این صورت است که نوازنده روی صندلی نشسته، پای چپ (اگر چپ دست هستید، پای راست) خود را روی پای دیگر می اندازد و فرورفتگی بدنه ی ساز روی ران پای چپ شما قرار میگیرد. دست چپ نوازده نیز به طوری روی ساز قرار میگیرد که آرنج آن بالا تر از فرورفتگی بالای بدنه ی ساز باشد و انگشتان دست در محدوده ی دریچه ی خروج هوای ساز باشد.
شکل دوم به این صورت است که نوازنده روی صندلی نشسته، پای چپ آن به کمک زیرپایی کمی بالاتر می آید و مانند روش اول، فرورفتگی پایین بدنه ی ساز روی پای چپ نوازنده قرار میگیرد. دست چپ نیز مانند شکل اول، بالاتر از فرورفتگی بالای بدنه ی ساز استقرار میابد به طوریکه انگشتان دست نیز در حدود دریچه ی خروج هوای ساز باشد.
نگهداری از گیتار
هر سازی با توجه به ویژگی هایی که دارد، نیاز به نگهداری خاصی میباشد. برای مراقبت از گیتار، نوازنده نیازمند رعایت نکاتی است که باعث افزایش طول عمر ساز میشود. در ادامه به مهم ترین مسائل و نکات اشاره شده است:
- ساز خود را از رطوبت شدید دور نگه دارید زیرا رطوبت باعث تَرَک خوردگی ساز میشود. اگر در مناطقی زندگی میکنید که رطوبت در آن ناحیه شدید میباشد، نیاز است تا ساز مناسب با آن منطقه را تهیه کنید.
- همچنین مراقب باشید که سازتان دچار شکستگی، خَط و خش و همینطور دچار تَرَک خوردگی نشود زیرا در صورت ایجاد هریک از این اتفاقات، ساز به مرور زمان دچار اُفت کیفیت خواهد شد.
- هرروز ساز خود را با دستمال خشک و نرم تمیز کنید و از گرد و خاک جمع شدن روی ساز خود جلوگیری کنید.
- اگر در نظر دارید که مدّت زیادی تمرین نکنید و از نواختن به دور باشید، حتماً کوک ساز را خالی کنید.
- سازتان را پس از تمرین داخل کِیس و یا روی پایه های مخصوص گیتار قرار دهید.
نکات پایانی
- برندهای متنوعی از ساز گیتار در بازار ایران وجود دارد و کمپانی های مختلفی هم در ایران و هم در خارج از کشور مشغول تولید این ساز میباشند. از مشهورترین و پرفروش ترین برندهای گیتار که نزد هنرجویان و نوازندگان بسیار دیده میشود، میتوان به برندهای ” یاماها ” و ” آلمنزا ” اشاره کرد.
- از نوازندگان مشهور ساز گیتار میتوان به آندرس سگوویا، جان ویلیامز، فرانسیسگو تارگا، میلوش کاراداگلیچ و از گیتاریست های مشهور ایرانی میتوان به اردشیر فرح، بابک امینی و بهراد مقدّسی اشاره کرد.
- همانطور که گفته شد، این مقاله در رابطه با گیتار آکوستیک بود و مدلهای دیگری از گیتار وجود دارد که در انتهای مقاله لینک های آشنایی با مدلهای دیگر آن وجود دارد و برای مطالعه ی بیشتر میتوانید به خواندن آنها بپردازید.
- در صورتی که قصد خرید این ساز را دارا میباشید، بهتر است قبل از خرید در رابطه با ویژگی ها و نحوه ی خرید آن تحقیقاتی را انجام دهید. در مقاله ی راهنمای خرید ساز گیتار به طور کامل و جامع در این رابطه صحبت شده و به نکات بسیار مهمی که هنگام خرید این ساز باید رعایت شوند، اشاره شده است.
مقالات مرتبط: