یوکللی
احتمالاً در فروشگاه های موسیقی، فضای مجازی و یا جاهای دیگر سازی را دیده اید که از نظر ظاهری مانند گیتار میباشد امّا از نظر اندازه، بسیار کوچک تر از گیتار میباشد. شاید با خود فکر کرده اید که اسباب بازی است و یا گیتار مخصوص کودکان میباشد؛ امّا آن یک ساز مستقل است که مخاطبان زیادی در داخل و خارج از کشور دارد. نام این ساز ” یوکللی ” میباشد که به آن ” اوکله له ” و ” یوکلله ” هم میگویند.
بر خلاف ظاهر آن، صدای ساز یوکللی با صدای ساز گیتار تا حدودی متفاوت است و این ساز در تمامی سبک های موسیقی مورد استفاده قرار میگیرد. در صورتی که آشنایی کاملی با ساز گیتار ندارید، میتوانید در مقاله ی آشنایی با ساز گیتار شناخت کامل و جامعی نسبت به این ساز داشته باشید.
در ادامه ی این مقاله قصد داریم بیشتر با این ساز کوچک آشنا شویم و در رابطه با تاریخچه، ساختار، روش نواختن، نحوه نگهداری، نوازندگان مشهور و برندهای محبوب آن به طور کامل و جامع شناخت پیدا کنیم؛ با نوانُت همراه باشید…
همچنین بخوانید:
تاریخچه یوکللی
ساز یوکللی برای اولین بار در قرن 19 میلادی در ایالت هاوایی ساخته و به جهان موسیقی معرفی شده است. گفته میشود که این ساز با الگوگیری از سازی به نام ” ماشتی ” یا ” کاواکینیو ” که مهاجران پرتقالی به هاوایی آوردند، ساخته شده است. محبوبیت این ساز از سال 1915 میلادی در آمریکا شکل گرفت و از آنجا شهرت آن شروع شد.
اولین برندی که ساز یوکللی را تولید کرد، برند ” کاماکا ” در ایالت هاوایی بود و با گذشت زمان، این ساز در کشورهای مختلف به عنوان یک ساز زهی شناخته شد و علاقه مندان خود را افزایش داد تا به امروز که در تمامی نقاط جهان در حال تولید و عرضه است.
ساختار یوکللی
همانطور که گفته شد، این ساز از نظر ظاهری، بسیار به ساز گیتار آکوستیک شباهت دارد ولی از نظر ساختار و صدادهی با گیتار متفاوت است. ساز یوکللی ساختار تقریباً ساده ای دارد و پیچیدگی خاصی هنگام ساخت آن وجود دارد. این ساز دارای چهار سیم است و جنس بدنه ی آن از چوب اقاقیا میباشد.
همچنین این ساز در انواع و اندازه های مختلفی تولید میشود که هریک از آنها، گستره ی صدایی خاصی را به گوش مخاطب میرساند و از نظر ظاهری نیز، تفاوت های بسیار کوچکی نیز دارا میباشند. انواع ساز یوکللی عبارتند از سوپرانو، باس، کنترباس، کنسرت، تنور، باریتون که رایج ترین آن، یوکللی سوپرانو است.
همچنین بخوانید:
راهنمای خرید میکرفون برای استفاده های موسیقایی
نواختن یوکللی
روش نواختن ساز یوکللی به این صورت است که پای راست روی چپ ( اگر چپ دست هستید، پای چپ روی پای راست ) قرار گرفته و قسمت پایینی ساز روی ران پای راست قرار میگیرد. دست نوازنده باید به طوری روی ساز قرار بگیرد که ساعد نوازنده روی خَرَک و هم راستا با دسته ی ساز باشد.
محل ضربه زدن به سیم ها، بالاتر از سوراخ یوکللی و دقیقاً محل اتصال دسته و بدنه ی ساز میباشد. روش انگشت گذاری روی دسته ی این ساز تقریباً مانند انگشت گذاری در گیتار میباشد.
تفاوت گیتار و یوکللی
با اینکه این دو ساز از نظر ظاهری شباهت های زیادی به یکدگیر دارند و به نظر تنها تفاوت آنها اندازه ی این دو ساز میباشد، اما از نظر ساختاری نیز تفاوت های قابل توجهی را دارا میباشند که در نگاه اول به چشم نمی آیند. ساز یوکللی بر خلاف گیتار که 6 سیم دارد، حاوی 4 سیم میباشد و حتی کوک این ساز نیز با گیتار متفاوت است.
اما از نظر نواختن تا حدودی این دو ساز مشابه هستند و آکوردهای یکسانی برای این دو ساز نوشته و استفاده میشود.
نگهداری از یوکللی
با مراقبت و نگهداری از هر چیزی، باعث جلوگیری اُفت کیفیت آن میشود. طبعاً ساز یوکللی نیز مانند تمامی سازها نیاز به نگهداری مداوم و درست دارد. در ادامه به برخی از نکاتی که رعایت آنها، موجب حفظ کیفیت این ساز میشود اشاره شده است.
- اکثر سازهای جهان مخصوصاً سازهای زهی به رطوبت زیاد حساسیّت دارند و ساز یوکللی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در نتیجه سازتان را تا حد امکان از رطوبت شدید دور نگه دارید.
- از سازتان در برابر خط و خش، شکستگی و ترک خوردگی مراقبت کنید زیرا در صورت ضربه خوردن، ساز شما به تدریج دچار اُفت کیفیت خواهد شد.
- هر دو هفته یکبار، بدنه و سیم های ساز را با دستمال خشک تمیز کنید.
- به طور میانگین هر 6 ماه یکبار سیم های ساز را تعویض کنید.
- پس از تمرین و نوازندگی، ساز را درون هاردکِیس آن قرار دهید.
- بهتر است داخل هاردکِیس ساز، پدهای الکلی قرار دهید.
نکات پایانی
- برندهای متنوع و گوناگونی از ساز یوکللی در بازار ایران و بازار جهانی وجود دارد امّا از مشهورترین و پرفروش ترین برندهای این ساز که کیفیت بالا و قیمت مناسبی نیز دارند، برندهای ” فونیکس ” و ” کاماکا ” میباشد.
- با توجه به اینکه ساز یوکللی از نظر نواختن، تقریباً ساز ساده ای میباشد و نوع آکوردگرفتن آن نیز مانند آکوردگرفتن گیتار است، هر گیتاریستی میتواند این ساز را بنوازد. حتی اگر نوازنده گیتار نباشید نیز با کمی تحقیق کردن و تمرین میتوانید با این ساز نوازندگی کنید.
- برای خرید این ساز، حتماً قبل از آن تحقیقات مربوطه انجام دهید و حتی در صورت امکان با یک نوازنده در این خصوص مشورت کنید؛ با توجه به نوسانات بازار، از اعلام قیمت دقیق معذوریم امّا با جستجو در فروشگاه های اینترنتی میتوانید از رنج قیمتی دقیق این ساز زهی مطلع شوید.
مقالات مرتبط: