کلارینت
از جمله سازهای مشهور در جهان که جزء دسته ی سازهای بادی قرار میگیرد و برای ساخت آن از چوب استفاده میشود، ساز ” کلارینِت ” است. این ساز انواع مختلفی دارد که از مشهورترین آنها، میتوان به ” قره نی ” اشاره کرد که در ماه محرم داخل ایران بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
از ساز کلارینت بیشتر در موسیقی کلاسیک مورد استفاده قرار میگیرد ولی در سبک های دیگری مانند جاز نیز از این ساز استفاده میشود. در ادامه این مقاله قصد داریم بیشتر با این ساز آشنا شویم و در رابطه با تاریخچه، ساختار، روش نواختن، نحوه نگهداری، نوازندگان مشهور و برندهای محبوب ساز کلارینت به طور کامل و جامع شناخت پیدا کنیم؛ با نوانُت همراه باشید…
همچنین بخوانید:
آشنایی اولیّه و کلّی با تئوری موسیقی
تاریخچه کلارینت
همانطور که گفته شد، ساز کلارینت جزء سازهای قدیمی میباشد که امروزه نیز به عنوان یکی از سازهای بادی شناخته شده در دنیای موسیقی به شمار میرود. این ساز در دهه ی 1700 میلادی توسط فردی به نام ” یوهان کریستف دنر ” در کشور آلمان ابداع و به جهان معرفی شد. گفته میشود که ایده ی اولیه ساخت این ساز، از سازی قدیمی به نام ” شالامو ” گرفته شده است.
طبعاً این ساز در زمان اولیه ی ساخت، شکل و شمایل متفاوتی نسبت به کلارینت امروزی داشته است و به مرور زمان و همچنین با کمک موزیسین های مختلف، تبدیل به سازی شده که امروزه در جهان شناخته شده و توسط هنردوستان و علاقه مندان آن، مورد استفاده قرار میگیرد.
ساختار کلارینت
ساز کلارینت از نظر ظاهری شباهت بسیار زیادی به ساز ابوا دارد تا حدّی که ممکن است این ساز را به اشتباه ابوا بخوانند. همچنین این دو ساز از نظر ساختاری نیز شباهت های قابل توجهی با یکدیگر دارند از جمله اینکه کلارینت نیز مانند ابوا جزء سازهای بادی_چوبی میباشد.
ساز کلارینت از پنج بخش اصلی بِل (قسمت شیپوری)، لاورجوینت(قسمت پایینی)، آپِرجوینت (قسمت بالایی)، بارِل (قسمت گلویی) و سر ساز تشکیل شده است؛ همچنین بر روی سر ساز یک تکّه ی چوبی به نام قمیش قرار میگیرد که بدون آن، صدایی از ساز ایجاد نمیشود. همچنین این ساز در سه نوع باس، آلتو و سوپرانو ساخته میشود که پرکاربردترین آنها، کلارینت سوپرانو است.
همچنین بخوانید:
معرفی انواع میکرفون برای استفاده موسیقایی
نواختن کلارینت
نواختن ساز کلارینت مانند نواختن اکثر سازهای بادی مانند ساکسفون، ابوا و… میباشد. نوازنده برای نواختن این ساز به صورت ایستاده یا نشسته و بدون اینکه قوز کند قرار گرفته، سر ساز را داخل دهان خود و بین لب هایش قرار داده و با دمیدن داخل آن و همچنین با انگشت گذاری روی کلیدهای ساز، نوازندگی این ساز را انجام میدهد.
روش قرار گرفتن دست روی ساز و کلیدها به این گونه است که اول دست چپ و بعد دست راست نوازنده روی ساز قرار گرفته و انگشتان نیز به ترتیب و بر حسب نیاز روی ساز قرار خواهند گرفت.
نگهداری از کلارینت
با نگهداری از هر شیء و وسیله ای، به طول عمر و حفظ کیفیت آن خواهید افزود. هر وسیله ای با توجه به ساختار و ویژگی هایی که دارا میباشد، نیاز به نگهداری منحصر و مخصوص به آن میباشد وآلات موسیقی نیز از جمله ساز کلارینت از این قاعده مستثنی نمیباشند.
در ادامه به نکاتی اشاره شده است که در صورت رعایت آنها، به طول عمر سازتان افزوده و کیفیت سازتان را نیز حفظ خواهید کرد.
- از سازتان در برابر خط و خَش، ترک خوردگی و شکستگی مراقبت نمایید چرا که در صورت بروز هر یک از این موارد، ساز دجار اُفت کیفیت خواهد شد.
- کلارینت سازی است که اجزای آن میتوانند از همدیگر جدا شوند. هر چند وقت یکبار قطعات مختلف ساز را با دستمال خشک تمیز کنید.
- با دمیدن نوازنده داخل سر ساز، رطوبت دهان نوازنده روی قمیش قرار میگیرد؛ در نتیجه به طور میانگین هر هفته یکبار رطوبت سرساز و قمیش ساز را با دستمال خشک از بین ببرید.
- ترجیحاً پس از تمرین، قطعات سازتان را از همدیگر جدا کرده و قطعات ساز را داخل هاردکِیس قرار دهید.
- بهتر است داخل هاردکیس، پَدهای رطوبت گیر قرار داده شود.
نکات پایانی
- هنگام خرید این ساز، حتماً با یک نوازنده و یا یک فرد حرفه ای در این زمینه مشورت کنید. همچنین در زمان خرید ساز، از فروشنده گارانتی تعویض گرفته و کلارینت خریداری شده را به فرد متخصص یا استادتان نشان دهید و اگر ایشان تایید نکردند، ساز را تعویض کنید.
- از نوازندگان مشهور ساز بادی کلارینت میتوان به رابرت درزنین، آرتی شاو و وودی هرمن اشاره کرد. نوازندگانی مانند رحمت افشار، اکبر محمدی و عباس تهرانی تاش از نوازندگان های معروف ایرانی این ساز میباشند.
- برندهای مختلف و متنوعی از ساز کلارینت در بازار ایران و بازار جهانی وجود دارد اما از برندهای معروف و پرفروش این ساز میتوان به برند ” یاماها ” و ” ژوپیتر ” اشاره کرد.
مقالات مرتبط: