تئوری موسیقی
به جرأت و با قاطعیت میتوان گفت زندگی تمامی انسان های روی کره زمین با موسیقی ادغام شده است؛ چه در دوران نوزادی و لالایی های مادر، چه در دوران کودکی و سرودهای مدرسه، هنگام ورزش، مدیتیشن و… . این ارتباط و خو گرفتن با موسیقی به حدّی میرسد که بسیاری از افراد در جهان، شروع به یادگیری ساز و آواز میکنند.
در موسیقی نیز مانند هر مهارت دیگر، قوانین و ساختار مشخصی دارد که هر نوازنده و خواننده ای به فراگیری آن نیاز دارد و این قوانین و دستورات موسیقایی در واقع ” تئوری موسیقی ” محسوب میشوند. در ادامه ی این مقاله سعی داریم معنا و مفهوم کلّی تئوری موسیقی و همچنین دلیل نیاز یک موزیسین و کسی که تمایل دارد در دنیای موسیقی فعالیت کند به این حوزه را برای شما شرح دهیم؛ با نوانُت همراه باشید…
همچنین بخوانید:
به طور کلی، موسیقی را میتوان یکی از روش های بیان احساسات و عواطف انسان معرفی کرد که این احساسات نه با حرف و زبان، بلکه با صدا و نَوا بیان میشود. پایه و اساس آموزش موسیقی سلفژ است که از دو بخش تشکیل شده است: 1- بخش عملی 2- بخش نظری یا همان بخش تئوری
بخش نظری و یا همان تئوری یعنی شناخت مجموعه ای از قواعد و دستوراتی که صدها سال پیش به ثبت رسیده و با گذشت زمان و همینطور به دست موزیسین های تاریخ، تکمیل شده است. تئوری موسیقی متشکل است از شناخت نام نُت ها، فاصله ی میان نُت ها، ریتم، گام یا تونالیته، هارمونی و… که هریک از این مورد نیاز به بررسی جداگانه و جامع دارد.
چرا باید تئوری موسیقی یاد بگیریم؟
دو راه و مسیر برای یادگیری کاملِ یک مهارت وجود دارد: 1_ آموزش علمی و پایه ای 2_ آزمون و خطا
برای مثال یک فرد مکانیک برای تعمیر یک خودرو، نیاز دارد که درباره علم مکانیک، ساختمانِ خودرو و روابط بین اجزای آن اطلاعات کافی داشته باشد؛ این اطلاعات را هم میتواند با مطالعه و تحقیق و همینطور کار کردن نزد یک فرد مجرّب بدست آورد، و هم میتواند با آزمون و خطا این مسیر را طی کند که قطعاً راهی بسیار دشوارتر و طولانی تر از مسیر مطالعه و تحقیق است.
موسیقی نیز مانند تمامی مهارت ها دارای اصول، قواعد و ساختار مشخصی میباشد که برای فردی که میخواهد در این دنیای بی نهایت فعالیت کند و به موفقیّت برسد، یادگیری مبحث تئوری موسیقی بر او الزامی است. طبق گفته های قبلی، تحقیق کردن و آموزش دیدن در این امر، بسیار ساده تر از روش آزمون و خطا میباشد. اگر یک نوازنده بتواند برای اجرا و نواختن ساز از دانش تئوری بهره ببرد، علاوه بر اینکه باعث سرعت یادگیری هنرجو میگردد، موجب تسلط بیشتر او هنگام اجرای یک قطعه موسیقی نیز میشود.
در نتیجه تئوری موسیقی باعث یادگیری ساده ترِ موسیقی، تسلّط بیشتر نوازنده و خواننده بر روی ساز و حنجره خود و همینطور موجب هموارتر شدن مسیر موسقایی آن میگردد.
تئوری موسیقی در تاریخ
اولین ثبت و ضبط قراردادهای موسیقایی در تاریخ به حدود 3000 هزارسال قبل از میلاد مسیح بازمیگردد؛ قطعاً موزیسین های زیادی در تاریخ بوده اند و دستاوردهایی نیز داشته اند، اما ساختاری که امروزه ما از آن برای نُت نویسی و نُت خوانی استفاده میکنیم، برگرفته از تجربیات موزیسین هایی است که از دوران فردی به نام ” پاپ گرگوار ” به بعد میزیستند و ما با قواعد و دستورات قبل از آن دوره کاری نداریم چرا که اطلاعات زیادی از آن دوران در دسترس نیست.
نام هایی که در حال حاضر از آن ها برای خواندن نُت ها استفاده میکنیم، توسط کشیشی به نام ” گوئیدُ د دارِتزو ” ثبت شده است که برگرفته از یک سرود کلیسایی به نام ” اوت کوئینت لاگزیس ” میباشد. او 6 نُت با نام های ” اوت، رِ، می، فا، سو، لا ” معرفی کرد که با چند تغییر امروزه ما از آن استفاده میکنیم.
همچنین بخوانید:
آشنایی با خطوط حامل، کلیدها و میزان
ساختار کلی یک صفحه نُت
در موسیقی، هفت نُت اصلی وجود دارد که این هفت نُت میتوانند به شکل های متفاوت نمایش داده شوند؛ نام نُت های موسیقی با توجه به محل قرارگیری شان بر روی 5 خط موازی که با نام ” خطوط حامل ” شهرت دارند، مشخص میگردد و خود خطوط حامل نیز با توجه به سرکلید که در ابتدای خط می آید معنا پیدا میکند.
در ابتدای شروع یک قطعه موسیقی بعد از علامت سرکلید، یک عدد کسری قابل ملاحظه است که به آن ” کسر میزان “ گفته میشود و با توجه به آن کسر، ریتم آن قطعه ی موسیقی مشخص میشود. در خط اول قطعه موسیقی، دقیقاً بینِ سرکلید و کسر میزان، ممکن است علامت هایی مانند ” # ” یا ” b ” قرار بگیرند که به اینها، علامت های عَرَضی گفته میشود. در این رابطه بیشتر بخوانید.
هدف این مقاله، معرفی کلی و آشنایی مختصر با مبحث مهم تئوری موسیقی بود، برای تسلّط بیشتر در این باره نیاز است تحقیقات بیشتری کرده و مطالعات بیشتری در این زمینه داشته باشید. تیم نوانُت تمام تلاش خود را میکند تا قدمی هرچند کوچک برای هموار کردن مسیر شما عزیزان بردارد.
برای مطالعه بیشتر و عمیق تر درباره تئوری موسیقی میتوانید به کتاب ” تئوری موسیقی ” اثر استاد مصطفی کمالِ پورتراب و همینطور کتاب ” تئوری بنیادی موسیقی ” اثر استاد پرویز منصوری مراجعه کنید. همچنین مقالات و آموزش های نوانُت نیز به طور کاملاً رایگان در اختیار شما عزیزان قرار دارد و در صورت نیاز میتوانید از آنها استفاده کنید.
مقالات بیشتر: