سه تار
در بین سازهای اصیل و قدیمی ایرانی که امروزه نیز در میان مردم رایج است، ساز ” سه تار ” جزء مشهورترین و محبوب ترین آنها بوده و هرساله تعداد قابل توجهی از ایرانیان را به علاقه مند به خود میکند. این ساز جزء دسته ی سازهای زهی _ مضرابی قرار گرفته و صدای بسیار دلنشین و ظریفی دارد.
از نوازندگان مشهور این ساز میتوان به جلال ذوالفنون، ابوالحسن صبا، حسین علیزاده، کیوان ساکت، کیهان کلهر، حافظ ناظری، سهراپ پورناظری و تهمورس پورناظری اشاره کرد. در ادامه شناخت مختصری از ساز سه تار را خواهیم داشت و در ادامه به راهنمای خرید این ساز و اشاره به نکات مهم و کاربردی که در زمان خرید باید به آنها توجه داشت، خواهیم پرداخت؛ با نوانُت همراه باشید…
همچنین بخوانید:
شناخت مختصر سه تار
ساز سه تار حدوداً از قرن 12 هجری قمری وجود داشته و مورد استفاده ی اهالی موسیقی قرار میگرفته است. این ساز در ابتدا 3 سیم داشت و در طول زمان، یک سیم دیگر به آن اضافه شد که امروزه این ساز چهار سیم دارد ولی نام ساز، همان سه تار باقی ماند.
ساز سه تار معمولاً با ناخن انگشت اشاره نواخته میشود ولی مضراب هایی نیز برای این ساز ساخته شده است که در صورت عدم تمایل به بلندکردن ناخن، نوازنده و هنرجو میتواند از این مضراب ها برای تمرین و نواختن استفاده کنند. از نظر پرده بندی، این ساز تقریباً همانند ساز تار میباشد امّا از نظر ساختاری و نحوه نواختن، باهم تفاوت هایی را دارا میباشند.
راهنمای خرید سه تار
در صورتی که علاقه مند به یادگیری این ساز میباشید، در قدم اول نیاز است تا یک سه تار مقبول و باکیفیت خریداری نمایید. در هنگام ممکن است نتوانید ساز خوب را از ساز بد تشخیص دهید که این یک امر طبیعی است چرا که هنوز یادگیری این ساز را شروع نکرده اید.
در ادامه به نکاتی اشاره خواهد شد که شما را هنگام خرید ساز سه تار راهنمایی کرده و رعایت آنها موجب این میشود که چه از نظر کیفیت و چه از نظر قیمت، بهترین انتخاب را داشته باشید.
1_ سلامت ساز
نه تنها در زمان خرید سه تار، بلکه هنگام خرید هر ساز و یا هر وسیله ای دیگری حتماً سلامت آن شیء و وسیله را در نظر داشته باشید و از سالم بودن آن اطمینان کامل حاصل کنید.
موقع خرید ساز سه تار تمام بخش های ساز از جمله کاسه، روی صفحه، دسته و همچنین گوشی های ساز را چک کنید که شکستگی، تَرک خوردگی و حتی خط و خَش در ساز دیده نشود و ساز موردنظر شما از هر نظر کاملاً سالم باشد.
2_ صفحه ی ساز
به قسمتی از ساز که خَرک روی آن قرار گرفته که دارای چند سوراخ نیز میباشد، صفحه ی ساز میگویند. برخی سازندگان، صفحه ی ساز را بسیار نازک میسازند که در روزهای اول ساخت این ساز، صدای زیبایی از آن منتشر شود امّا صفحه ی این نوع سازها به مرور زمان از بین رفته و تا جایی ادامه میابد که عملاً صدایی از ساز منتشر نخواهد شد.
برای تشخیص محکم و یا نازک بودن صفحه، با انگشت شصت خود به آرامی رو صفحه ی ساز فشار بیاورید (تاکید میکنیم که اینکار حتماً به آرامی صورت گیرد)، در صورتی که فرو رفتن صفحه ی ساز را حس کردید، در خرید آن ساز تردید کنید.
3_ دسته ی ساز
به بخشی از ساز که پرده بندی شده و نوازنده با دست مخالف خود آن بخش را میگیرد، دسته ی ساز گفته میشود که این بخش از ساز نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در هنگام خرید، حتماً دسته ی ساز موردنظر را بررسی کنید که انحنا و یا اصطلاحاً ” تاب ” نداشته باشد زیرا در صورت داشتن تاب، کار نوازنده برای نواختن بسیار سخت خواهد شد.
همچنین بخوانید:
4_ گوشی ها
برای نوازندگان سه تار علی الخصوص نوازندگانی که به تازگی یادگیری این ساز را شروع کرده اند و در ابتدای کار هستند، نرم بودن و در عین حال کوک خالی نکردن گوشی های ساز از اهمیت بالایی برخوردار است.
گوشی های ساز مدّنظر را حتماً چک کنید که خیلی سفت و یا خیلی شُل نباشند؛ زیرا در صورت سفت بودن، کوک کردن برای نوازنده دشوار خواهد شد و در صورت شُل بودن، ساز به صورت متوالی کوک خالی میکند.
5_ گارانتی تعویض
علاوه بر نکات بالا که حتماً باید رعایت شوند، نکات تخصصی دیگری نیز وجود دارد که باید توسط استادتان و یا یک نوازنده ی حرفه ای سه تار بررسی شود. علاوه بر آن، خریدار ممکن است در رعایت نکات بالا نیز دچار خطا شود و با بررسی مجدد توسط یک فرد حرفه ای، خیال هنرجو و خریدار نیز بیشتر خواهد شد.
در نتیجه هنگام خرید، حتماً از فروشنده ی ساز ضمانت تعویض گرفته و ساز را به استادتان و یا به یک فرد حرفه ای در این زمینه نشان دهید؛ اگر ایشان تأیید نکردند، ساز را نزد فروشنده برده، آن را تعویض کنید و یک ساز دیگری از ایشان خریداری نمایید.
نکات پایانی
- خرید از فروشگاه های معتبر و همچنین از برندهای شاخص، طبیعتاً اطمینان خرید شما را بالاتر خواهد برد امّا در صورتی که برند مشهوری از این ساز را از فروشگاه معتبری نیز خریداری کردید، بازهم نکات بالا را در نظر داشته و ساز را خودتان بررسی کنید.
- هر مقدار که حساسیت هنگام خرید ساز اهمیّت دارد، به همان اندازه نگهداری پس از خرید ساز نیز مهم است. در مقاله ی آشنایی با ساز سه تار، درباره ی نحوه ی نگهداری از این ساز به طور کامل و جامع صحبت شده و به نکات مهمی در این باره اشاره شده است.
مقالات مرتبط: